Programa nº 129, 08/05/23: “Propostas do BNG para un Ames resiliente”. Entrevista: David Santomil, do BNG. Música: Xabier Díaz & Adufeiras de Salitre. [Escoitalo en AmesRadio.gal
]
Etiqueta: hortas urbanas
Programa 125. Municipios Resilientes: o plan de 6 puntos de Cucarella (Vivirmos nun mundo finito)
Programa nº 125, 10/04/23: “Municipios Resilientes: o plan de 6 puntos de Cucarella”. Entrevista: Vicent Cucarella. Música: Eva Cassidy. [Escoitalo en AmesRadio.gal
]
Dous anos sen avances municipais para preparar Ames para o devalar enerxético
O pasado xoves 23 de marzo puidemos asistir no Milladoiro ao pleno municipal da corporación de Ames convocado para facer balance ante a cidadanía dos primeiros 22 meses de goberno municipal tripartito PSOE-BNG-ContigoPódese. Nas dúas primeiras horas (non puidemos asistir á parte final do pleno) comprobamos que a preparación de Ames, o seu concello e a súa veciñanza para o final da Era da enerxía fósil estivo completamente ausente do que alí se expuxo e debatiu. De facto, apenas si houbo algunhas escasas mencións puntuais a cuestións relacionadas coa enerxía. Os representantes do goberno municipal defenderon que o seu goberno non fora en absoluto “continuísta” co anterior goberno (PP), mais no que atinxe ás medidas expostas nada nos leva a pensar que estean a ter en conta o Peak Oil e mais o proceso de crise terminal da nosa civilización ao que este nos aboca. Xa que logo, si que hai un considerable “continuísmo”, polo menos no que toca a este tema tan trascendental e que tanto vai afectar (está afectando xa, en forma de crise económica, paro, etc.) ás persoas que vivimos en Ames. O goberno anterior tampouco podería alegar total descoñecemento, pois o concelleiro Bernardo Moar recibira en 2012 documentos suficientes para comprender a gravidade da situación e a necesidade de actuar. Mais este goberno é o primeiro que ten un coñecemento amplo da cuestión e que fixo acuse de recibo das advertencias que lle presentamos as persoas que divulgamos e facemos activismo sobre a cuestión.
Certo é que este goberno municipal fixo no ano 2016 algo moi concreto neste sentido, e que non podemos deixar de lle recoñecer: apoiar a difusión que desde a nosa asociación, Ames Pospetróleo, fixemos do problema con senllas presentacións públicas en Bertamiráns e no Milladoiro do tema do Peak Oil, coa emisión nas respeitivas casas da cultura, do documental Non hai mañá, con presenza do alcalde José Miñones e diversos membros do goberno municipal, así como de Ames Novo. Porén, semella ter quedado todo aí. Non negamos que certas medidas das que se explicaron onte poidan ser útiles para preparar a veciñanza e a propia entidade municipal ante o devalar enerxético en cuxas primeiras fases nos achamos inmersos, como poden ser: bonificacións do IBI para persoas que instalen sistemas de captación de enerxías renovables nos seus fogares, ou a contratación (moi parcial, polo que coñecemos) do subministro eléctrico coa cooperativa galega de renovables Nosa Enerxía. Mais son, claramente, medidas insuficientes, illadas e que non se están a tomar precisamente dentro dunha estratexia firme, trasversal e convencida, para afrontar a radical trasformación social que require a consciencia de que este modelo civilizatorio baseado no petróleo (e outras enerxías finitas) chega á súa fin e de que cómpre urxente e profundamente actuar desde os poderes públicos para preparar o novo modelo máis local, máis resiliente e menos consumidor de enerxía e materiais. Outras medidas das que está a pór o Concello en marcha como o saneamento das contas públicas, a redución dos custos financeiros, os comedores escolares baseados en alimentos de proximidade, etc. así como outros que non se mencionaron onte, pero que coñecemos, como a ampliación das hortas urbanas ou a prohibición dos praguicidas, ou a creación dunha moeda local (disimulada baixo a forma de puntos para gastar nos comercios cando se entregan residuos nos Puntos Limpos) recoñecemos que teñen utilidade neste camiño e alédanos que se manteñan ou se realicen avances nesas direccións. Porén, son tan escasos, tan tímidos e inconexos que non podemos recoñecer neles unha estratexia definida e seria de preparación social para o colapso da civilización industrial, para a fin do petróleo nin para a fin do crecemento económico.
Tampouco vimos nestas dúas primeiras horas do pleno realizado no Milladoiro que a oposición lle reclamase ao goberno esta ausencia de planificación para o devalar enerxético, malia ter constancia de que, polo menos boa parte dela (Ames Novo e Pacto x Ames), son perfectamente conscientes da existencia do problema, polos contactos realizados pola nosa asociación durante a campaña electoral previa ás últimas eleccións municipais. Semella que nin os membros do goberno nin da oposición queren facer uso desa consciencia do problema para promover actuacións expresamente destinadas a preparar a cidadanía. Será que se coñece pero que non se considera unha prioridade? Será que se pretende actuar dalgunha maneira sutil e disimulada, baixo o radar, sen lanzar unha mensaxe difícil de aceptar pola cidadanía, polo que de descoñecido ten o problema e por non seren os augafestas que lle poñan o axóuxere ao gato? A día de hoxe descoñecemos o motivo.
Coidamos, en calquera caso, que aínda está a tempo este goberno (e mais a oposición que queira ser construtiva e estar á altura do grave momento histórico que vive non só Ames senón o mundo enteiro), de tomar as medidas precisas. Sería especialmente importante reaccionar antes de que os impactos máis visibles do devalar do petróleo se fixeren presentes entre a cidadanía amesá, como serán os desabastecementos enerxéticos, de alimentos ou de outras materias de primeira necesidade, algo que analistas de prestixio internacional como Antonio Turiel sitúan probablemente nos vindeiros anos, é dicir no noso futuro inmediato. Esperemos que este goberno non crea que non lles vai tocar a eles, e que pensen que segan ou non a gobernar eles de aquí a 3 anos, é o seu deber moral como responsables públicos, tomar xa as medidas precisas (e non apenas algúns xestos inconexos) para evitar as peores consecuencias deste colapso aos seus conveciños e conveciñas. Unha destas oportunidades que semellan aínda estar abertas ten que ver co Plan de Emerxencias mencionado onte no pleno polo alcalde. Será que poderán incluír nel un plan específico de continxencia ante un desabastecemento enerxético que tarde ou cedo ha bater tamén no noso concello? Porque lembremos que Ames non ten petróleo de seu, e que é totalmente dependente do exterior nos combustibles que moven vehículos públicos e privados, e numerosa maquinaria de uso municipal e empresarial, e outras substancias derivadas del. Por non falar da dependencia e falta de resiliencia noutros aspectos enerxéticos (como o fornecemento de electricidade) e non enerxéticos.
As medidas que lle reclamamos ao goberno do noso municipio (e que foran recollidas en http://ames.pospetroleo.com, algunhas das cales os propios grupos que forman parte do goberno se comprometeron en campaña electoral a incorporar á súa acción de goberno, son medidas factibles e en moitos casos pouco custosas en termos económicos. É agora, cando se están a negociar e aínda non se presentaron a aprobación, os orzamentos municipais, cando se ten que demostrar con feitos e con partidas orzamentarias que se van tomar medidas claras e contundentes para camiñar cara a un Ames que non dependa dos combustibles fósiles. Porque non facelo sería agachar a cabeza diante un problema que está aí, que os representantes de PSdeG, BNG e Contigo Pódese saben que está aí, e que non por non ollar para el vai deixar de ter un impacto demoledor sobre a normalidade da vida en Ames.
Animamos, xa que logo, ao goberno municipal a actuar xa, por medio destas liñas de actuación orzamentaria e mais do Plan de Emerxencias municipal, así como doutras que aínda dá tempo a abrir na segunda metade do seu mandato. Consolídense as medidas xa en marcha que poidan ter utilidade e íntegrense con outras máis específicas. Explíquese á cidadanía o valor que teñen para prepararnos para o devalo enerxético e para a mudanza climática, que tamén en Ames nos está a afectar cada ano con máis forza. Contan con argumentos de sobra, co noso decidido apoio e colaboración, e seguramente co das forzas da oposición máis responsables. E fáganno tamén abrindo á participación da cidadanía todas estas medidas; se son quen de promover o coñecemento do grave momento histórico ante o que estamos, a xente saberá comprender o que debe ser feito e poderán apoiar todas estas medidas que desde a nosa pequena organización lles reclamamos e mesmo propór outras que nazan da iniciativa veciñal.
É hora de estarmos todos á altura desta grave situación.
Celebrouse o 1º acto de presentación de Ames Pospetróleo en Bertamiráns

Foto: Ames Pospetróleo
O acto foi presentado pola xornalista Rebeca Fernández Hermo, e contamos coa participación de Xoán Doldán, vicepresidente da asociación Véspera de Nada e profesor de economía aplicada na USC.
Abriuse o acto coa proxección do documental Non hai mañá, de Dermot O’Connor, e tras a intervención de Xoan Doldán, que falou brevemente da asociación Véspera de Nada e da Guía para o descenso enerxético, achegando tamén unhas maxistrais explicacións sobre a situación actual da economía en relación ao devalar enerxetico, foi a quenda de Emilio Román Leis, presidente de Ames Pospetróleo, quen falou ao público asistente acerca da orixe, fins e actividades da asociación.

Rebeca Hermo, Xoán Doldán e Emilio Román. FOTO: Ames Pospetróleo.
Tanto Isabel Vaquero como Genma Otero interviron amosando o seu interese pola cuestión do Peak Oil, celebrando a posta en andamento da nova asociación Ames Pospetróleo e falando das accións que se están levando a cabo por parte do goberno municipal que poden ter algún efecto sobre as súas consecuencias: salientaron particularmente a auditoría enerxética e a substitución progresiva dos puntos de luz do concello, así como as accións desenvolvidas e os proxectos en marcha en relación coas hortas urbanas —este último punto foi concretado pola responsable municipal da Aula de Natureza, tamén presente no acto—. Tamén coincidiron en resaltar os atrancos e dificultades que presenta a lexislación vixente para tomar medidas que poderían ir na boa dirección, mencionando particularmente a dificultade de introducir cláusulas sociais (ou ecolóxicas) na contratación municipal, ou primar nesta ás cooperativas (de enerxía p.ex.) fronte a outras empresas.
Tamén manifestaron o seu interese por coñecer iniciativas pospetróleo e de Cidades en Transición que se estean levando a cabo noutros concellos; nese senso, Xoan Doldán aproveitou para convidalas á Xuntanza Ibérica de Iniciativas Decrecentistas que será organizada pola asociación Véspera de Nada neste ano con data e lugar por concretar.
Recoñecendo igualmente a importancia da divulgación para concienciar á poboación do problema e as súas consecuencias, convidaron a Ames Pospetróleo a proxectar o documental nos institutos de Ames, actividade que entra directamente nos obxectivos da nosa asociación e que estaremos encantados de levar a cabo. Tamén se amosaron dispostos a manter reunións para estudar a aplicación nas diversas áreas de competencia municipal das medidas propostas e que xa publicáramos de forma previa ás últimas eleccións municipais no wiki de Municipios.Pospetroleo.com.
En conxunto, unha xornada satisfactoria que agardamos repetir o vindeiro venres 17 na Casa da Cultura do Milladoiro, ás 20:30 h. Como entidade que aposta por reducir a necesidade do transporte, quixemos ofrecer ás veciñas e veciños dos dous núcleos urbáns de Ames a posibilidade de asistir á nosa presentación sen ter que facer uso do vehículo privado, e de aí que fagamos senllos actos en cada un deles. Convidamos a todas as persoas interesadas en coñecer como o descenso enerxético vai condicionar as nosas vidas en Ames, a asistir á nova proxección do documental e posteriores presentacións e debate.
Medidas pospetróleo no programa de Ames Novo
Esta é a nosa avaliación de urxencia feita sobre a última das candidaturas coas que nos reuníramos, Ames Novo, tras ter analizado anteriormente os programas finais de Pacto x Ames, PSdeG e BNG. Facemos notar que está baseada unicamente nun documento interno que contén soamente parte do programa completo (concretamente a área MODELO DE MUNICIPIO E SUSTENTABILIDADE), que aínda no momento de publicar isto, menos de 24 h antes de rematar a campaña electoral, non vimos que fora feito público por esta candidatura por medio do seu web oficial nin nas redes sociais online. Así, non puidemos contrastar por exemplo as medidas que no terreo económico propón Ames Novo.
En rasgos xerais o documento que nos remitiron fai moita incidencia no concepto de sustentabilidade, mais non fai mención ningunha ao Teito do petróleo ou Peak Oil e ao decrecemento fáiselle unha mención fugaz nun subapartado, así como a unha transición enerxética que non se define. Algunhas medidas puntuais coinciden moito coas que nós lles propuxéramos, pero a grandes rasgos non se fai moito énfase no decrecemento enerxético máis aló do aforro económico e certo interese medioambiental.
Atopamos coincidencias, ben sexan totais ou parciais, nas seguintes medidas:
- 1.2 PLAN DE NECESIDADES DE ESPAZOS – ESPAZOS NATURAIS: Ó mesmo tempo levarase a cabo o mantemento e ampliación da oferta de HORTAS URBANAS.
(Non coincide con todo o que nos propuxemos na medida [U01] Promoción da horticultura urbana, pero vai nesa liña.) - 1.4 PLAN de REACTIVACIÓN E REESTRUCTURACIÓN DE FUNCIÓNS DE INSTALACIÓNS DE USO PÚBLICO.
(Aquí fala das escolas unitarias, igual que na nosa proposta [X26] Aproveitamento das escolas unitarias para a resiliencia das parroquias, aínda que non queda claro que o fin sexa a resiliencia das parroquias) - 2.2 ENERXÍA: Revisar e reformar as taxas municipais relacionadas coa promoción da transición enerxética.
(Si coincide coa nosa proposta [F01] Reforma xeral dos tributos e taxas municipais para favorecer a transición enerxética, aínda que sen maior detalle non podemos saber ata qué punto se formula unha fiscalidade como a proposta por nós.) - IMPLANTACIÓN PROGRESIVA DE SISTEMAS QUE UTILICEN ENERXÍAS RENOVABLES EN INSTALACIÓN PÚBLICAS.
(Tamén está algo na liña da nosa proposta [U11] Reforma dos edificios municipais para o aforro enerxético, aínda que obviamente trocar os sistemas de abastecemento enerxético a enerxía renovable non asegura que se reduza o consumo, que para nós son cousas que deben ir expresamente unidas, primando sempre o aforro total no consumo.) - 2.4 TRATAMENTO DE RESIDUOS. Medidas como a AVALIACIÓN DO SERVIZO DA PLANTA DE COMPOSTAXE de LOUSAME ou POTENCIAR E FACILITAR O USO DE COMPOSTEIROS NA UNIDADE FAMILIAR.
(Contén algúns dos puntos da nosa proposta [X15] Plan para a redución do lixo e a prol da compostaxe.) - En 3. MOBILIDADE tamén atopamos algunhas coincidencias: O concello promoverá unha forte restrición do uso do automóbil, a través da iniciativas de tráfico pacificado, os camiños escolares, etc e fomentar intensamente os xeitos de transporte sustentábeis (peonil, bicicleta, transporte colectivo), complementario dunha campaña de fomento do consumo local facendo fincapé no custe enerxético do transporte (mochila ecolóxica).
(Está relacionado coas nosas propostas [T01] Plan para a redución do uso de automóbiles privados e [T02] Plan de promoción do uso da bicicleta.) - 3.2 POTENCIACIÓN DO USO DO TRANSPORTE PÚBLICO E RESPONSABILIDADE NO PRIVADO e a medida AMPLIACIÓN DAS FRECUENCIAS HORARIAS (especialmente na fin de semana.)
(Coincide coa filosofía dunha das medidas propostas en [T04] Programa de ampliación do transporte público. De todos xeitos non é nada claro o que significa potenciar a responsabilidade no transporte privado.) - CAMPAÑAS PARA O AFORRO DE COMBUSTIBLE NA CONDUCCIÓN.
(O título coincide claramente con [T10] Campaña para o aforro de combustible na condución. - MOBILIDADE PEONIL.
(Semella cadrar en gran medida coa nosa proposta [T06] Programa para favorecer os espazos peonís.) - Declarar Ames libre de transxénicos.
(Coincide coa nosa [X10] Declaración de zona libre de transxénicos.) - Potenciar o consumo local responsable, potenciando o asentamento de mercados de alimentos de proximidade.
(semellante a [E14] Programa de apoio ao comercio e á distribución local. Como non explican máis polo miudo, non sabemos se tamén estarán pensando en [E03] Recuperación dos mercados locais de alimentos. Tampouco puidemos ver o documento de economía para ver se esta promoción do consumo local vai acompañada dun pulo pola produción local, nin de qué tipo de produtos, aparte dos alimentares, que si se mencionan no punto 6, como veremos máis adiante.) - 5.2 XORNADAS DE FORMACIÓN.
(Atopamos una semellanza con algunhas das propostas que facemos en [X05] Programa de difusión e formación para a adaptación social pospetróleo. Fálase de condución responsable, a mochila ecolóxica dos produtos que consumimos, redución da produción de residuos, o decrecemento, técnicas de cultivo en ecolóxico, coñecemento da flora e fauna do Concello, identificación de plantas silvestres comestibles…, cousas todas eles importantes e referidas por nós, mais non se fala do Teito do Petróleo, permacultura, bioconstruccion, e outros moitos puntos importantes para adaptarnos a unha vida pospetróleo, e tampouco se declara expresamente que estes plans de formación teñan ese obxectivo último.) - 6.DEFENSA DA SOBERANÍA ALIMENTARIA E APOIO Ó SECTOR PRIMARIO PARA MANTER UN RURAL VIVO. Falan de Impulsar dende o concello as redes curtas de comercialización para mellorar os ingresos dos produtores e produtoras e incentivar o consumo de alimentos locais fomentando a recuperación de espazos de cultivo.
(Que pode estar relacionado con [E15] Promoción da produción local de alimentos.)
En breve, tras a publicación deste post de urxencia, procederemos a indicar no wiki de Municipios.Pospetroleo.com cales das medidas propostas por nós para Ames foron asumidas, co cal xa as persoas con dereito a voto o vindeiro domingo 24 poderán tomar unha decisión en base ás recollidas por cada formación.
Medidas pospetróleo incorporadas ao programa do PSdeG-PSOE para Ames
A final da pasada semana o grupo municipal do PSdeG-PSOE fíxonos chegar un documento no que se detallan cales das medidas que lles propuxéramos na nosa xuntanza de marzo decidiron asumir e incorporar ao seu programa de goberno. Incidindo no que xa nos expresaran daquela, eles consideran que moitas delas encaixan perfectamente con medidas que xa aplicaran nos 8 anos que estiveran no goberno do Concello (2003-2011), e así nolo explican na primeira parte do documento que citamos a continuación. Segundo explican, “algunhas delas durante estes tres últimos anos deixaron de realizarse e ficaron esquecidas no caixón do goberno do PP; e, está claro, tamén, que se poden continuar, reforzar, e complementar”:
Economía e goberno local
- EO4: RECUPERACIÓN DOS MERCADOS LOCAIS DE ALIMENTOS: “Promovemos feiras e mercados locais a través do mercadillo de Bertamiráns; a través de Amorodo con productores locais introducidos en canles de distribución dos seus produtos: no mercadillo mesmo e coa rede de cestas; mercados puntuais en diferentes festas como a da Naturaza.”
- E08: PROGRAMA DE NOVAS EMPRESAS SUSTENTABLES: “Estimulábase e apoiábase o emprendemento a través do servizo de asesoramento e das ILES. Aínda que para ser ILE non se tiñan en conta criterios de sustentabilidade relativos ao petroleo.” Na nosa opinión esta medida só ten sentido se se aplican precisamente eses criterios: non se trata de apoiar a creación de calquera tipo de empresa, senón de empresas que sexan sustentables nun contexto de devalar enerxético, que non dependan de insumos derivados do petróleo e que axuden á resiliencia do municipio.
- E10: REORIENTACIÓN DE EMPRESAS PARA O CONSUMO LOCAL: “A través de todas as campañas de fomento do consumo local.” É importante, pero fomentar o consumo local non é o mesmo ca fomentar que as empresas se reorienten cara ese consumo: unha vía traballa desde o punto de vista da demanda, e a outra, desde o da oferta.
- E14: PROGRAMA DE APOIO AO COMERCIO E Á DISTRIBUCIÓN LOCAL: “Viñemos reforzando o comercio de proximidade a través de Amorodo, non so co punto de venta onde estaban os productores senon co sistema de cestas —rede local de suministro— onde eran coñecidos polos consumidores. Tamén a través de todas as campañas de promoción do comercio local: Guía de Compras, Rede Calidade en Galego, animación na rúa ca chegada do bo tempo: Animación do Comercio na Rúa, Campañas Navideñas, etc).”
- E15: PROMOCIÓN DA PRODUCCIÓN LOCAL DE ALIMENTOS: “A través de Amorodo estimulabase e axudabase á producción local.” É un bo referente, pero claramente insuficiente. Precisa ser ampliada a súa escala ata aproximarnos ao obxectivo de que a maior parte dos alimentos consumidos por toda a poboación de Ames procedan do propio concello ou da bisbarra.
- E21: BANCO DE TEMPO MUNICIPAL: “En Servizos Sociais puxérase en marcha.”
- E22: PROMOVER FEIRAS DE TROCO: “Celébrabamos 1 ao ano, cada edición con máis éxito.”
- E24: FORMACIÓN PROFESIONAL POSPETRÓLEO: “Fomentamos a integración de persoas desempregasdas mediante obradoiro con novo oficio de instalador de enerxía solar térmica.” Semella algo moi insuficiente: existen moitas outras profesións que cómpre recuperar para un novo xeito de vida pospetróleo.
- E25: APOIO AO CONSUMO DE ALIMENTOS LOCAIS: “Apoiamos ás redes locais de distribución de alimentos, creándoas de cero (posto mercadillo + sistema cesas) e dotandoas de diferentes axudas: PDA por exemplo para que o sistema de cestas fose máis áxil e doado; novos investimentos no mercadillo xa existente). Tamén a través de campañas de fomento consumo local.” Precisa ser ampliado en escala para apoiar a medida inseparable da promoción da produción local de alimentos.
- E26: PLAN DE COMPRAS MUNICIPAL EN PROXIMIDADE: “É algo que se viña facendo a nivel de todo o concello: comedores escolares que mercan a Amorodo, supermercados, panaderías e tendas locais; noutros departamentos tamén cos servicios contratados priorizando en igualdade de oferta e prezo os que fosen do concello; etc).”
- E27: PLAN DE DESCENTRALIZACIÓN ADMINISTRATIVA: “Posta en marcha da administración electrónica, etc.”
Urbanismo e hábitat
- U01: PROMOCIÓN DA HORTICULTURA URBANA.
- U02: HORTAS URBANAS COMUNITARIAS.
- U02: RECUPERACIÓN DE HORTAS.
- U09: PROMOCIÓN DA ARQUITECTURA BIOCLIMÁTICA: “A Aula da Natureza pretendía ser un lugar común para todos, pero tamén un espazo de educación ambiental, onde o propio edificio predicase co exemplo. Así, na restauración tivose en conta este tipo de arquitectura, no tocante a: ventilación, emprego de materiais, reutilización de augas grises, emprego de enerxías renovables dende un punto de vista eficiente e real a nivel de vivenda unifamiliar. A idea foi incidir neste campo a través das diferentes campañas / accións de educación ambiental que viñamos facendo xa dende a aula.”
- U12: PROGRAMA DE AMPLIACIÓN DE ESPAZOS VERDES: “Programa e proposta O Milladoiro que está por ver…”
- U11: REFORMA DOS EDIFICIOS MUNICIPAIS PARA O AFORRO ENERXÉTICO: “Antes de acometer o obradoiro fixose un estudo de TODOS os edificios municipais para ver aqueles susceptibles de instalar os paneis de enerxía solar térmica. Tíñano todos os que o podían ter, e no resto foron instaladas diferentes medidas de aforro energético a través de luminarias, etc. Está recollido o aforro ecónomico e o CO2 que o concello evita anualmente. Posteriormente fixose unha auditoría energética do INEGA para ver outras alternativas de aforro enerxético.”
Transporte
- T10: CAMPAÑA PARA O AFORRO DE COMBUSTIBLE NA CONDUCIÓN: “Medida incluida dentro da campaña OFICINAS E FOGARES SOSTIBLES. A idea era mandar tamén ao persoal do concello a facer os cursos de conducción eficiente, eran gratuitos. Unha vez feito o folleto base con todas as medidas a idea era periódicamente facer campañas mais intensivas de cada apartado: tóner, papel, luz, vehículos, etc.”
Medidas xerais, difusión/concienciación cidadá e outras
- XO4: CREACIÓN DA AXENCIA MUNICIPAL PARA A TRANSICIÓN ENERXÉTICA: “Nós chamámoslle Aula da Natureza, é un centro de difusión, un centro de demostración de técnicas sustentables non só a nivel enerxético, senon doutras formas sustentables de actuar).” Debe ser ampliado o seu alcance e mesmo mudada a súa denominación para que deixe de percibirse como unha cuestión ambiental para entenderse que se está a liderar unha trasformación profunda do municipio en todos os terreos.
- X05: PROGRAMA DE DIFUSIÓN E FORMACIÓN PARA A ADAPTACIÓN SOCIAL POSPETRÓLEO: “Xa o viñamos facendo no goberno socialista, e nos plans estaba seguir empregando a aula: aforro enerxético, compostaxe caseira —ademais das subvencións para compra de composteiros e charlas de emprego e beneficios do mesmo—, etc etc. A través de Amorodo tamen se teñen dado moita formación por exemplo de autoproducción e conservación de alimentos (hai de feito unha autoclave en Aldea Nova que envasa e esteriliza moitos botes xuntos).” Claramente hai que repensar esta difusión en clave de Peak Oil, pois o que se viña facendo estaba pensando desde outros parámetros, perfectamente válidos e necesarios, pero claramente insuficientes e parciais.
- X10: DECLARACIÓN DE ZONA LIBRE DE TRANSXÉNICOS
- X15: PLAN PARA A REDUCCIÓN DO LIXO E A PROL DA COMPOSTAXE
- X17: PROGRAMA DE APOIO E DIFUSIÓN E CONSERVACIÓN DE SEMENTES LOCAIS DE INTERESE ALIMENTARIO: “Fíxose en Amorodo.”
- X24: REVISIÓN DA ACTUALIZACIÓN DA ILUMINACIÓN VIARIA.
- X25: CREACIÓN DE HORTAS ESCOLARES: “Tiñamos unha horta escolar para nos coñecido como MONTE ESCOLAR. Tamén temos a horta da Aula da Natureza, alí íase a facer talleres con hortalizas, flores, etc ademais de seguir co Programa de Valorización do Monte e Prevención de Incendios iniciado no Monte Escolar.”
Aparte disto no que xa afirman teren traballado, comprométense a levar a cabo estoutras medidas novas de entre as incluídas na nosa proposta:
Economía e goberno local
- E08: PROGRAMA DE NOVAS EMPRESAS SUSTENTABLES. Insistimos en que deben ser sustentables pospetróleo.
- E28: CONTABILIDADE DO AFORRO DAS MEDIDAS POSPETRÓLEO.
Urbanismo e hábitat
- U04: PLAN PARA A MELLORA ENERXÉTICA DAS VIVENDAS.
- U05: PROGRAMA PARA A XERACIÓN ELÉCTRICA EN EDIFICIOS: “Fomentando mediante algunha exención.”
- UO8: PROGRAMA DE ESPAZOS VERDES PRODUCTIVOS: “Aínda que esta funcionalidade xa a recollen as hortas urbanas.” Non de todo, pois do que se fala aquí é de reconcebir os espazos verdes como zonas de produción de alimentos e outros produtos naturais de utilidade.
- U15: PROMOVER A RETIRADA DE AMIANTO NAS CONSTRUCIÓNS: “Dentro de esta medida non todo é viable, pero sí se poden considerar das opcións propostas como a exención de tasas, seguir perseguindo os verquidos ilegais e facer unha campaña de concienciación.” Lamentamos que non se considere viable axudar a eliminar o antes posible un potente carcinóxeno que está presente de maneira ubicua no noso hábitat, precisamente porque as administracións públicas o viñeron favorecendo e permitindo historicamente. Consideramos un deber das propias administracións constribuír á súa eliminación dunha maneira segura antes de que se careza dos recursos e infraestruturas precisas para realizalo masivamente e con seguridade. Con todo, a aposta que fai o PSdeG resulta valiosa.
Transporte
- T02: PLAN DE PROMOCIÓN DO USO DA BICICLETA.
- T04: PROGRAMA DE AMPLIACIÓN DO TRANSPORTE PÚBLICO.
- T05: ABARATAMENTO E GRATUIDADE SELECTIVA DO TRANSPORTE PÚBLICO.
- T07: PROGRAMA PARA O USO COMPARTIDO DE AUTOMÓBILES.
- T11: PLAN PARA O USO DO TRANSPORTE PÚBLICO POLOS CARGOS PÚBLICOS DO CONCELLO.
- T12: ESTUDO PARA UN SISTEMA DE TRANSPORTE PÚBLICO MEDIANTE MICROBUSES.
Fiscalidade
- FO2: REFORMA TRIBUTARIA A PROL DO COMERCIO DE PROXIMIDADE.
- FO5: REFORMA NORMATIVA A PROL DA VENDA LOCAL DE ALIMENTOS AUTOPRODUCIDOS.
Medidas xerais, difusión/concienciación cidadá e outras
- X01: CREACIÓN DO BANCO DE TERRA MUNICIPAL.
- X12: CAMPAÑAS A PROL DOS USOS COMPARTIDOS.
- X14: CAMPAÑA INFORMATIVA PARA O AFORRO ENERXÉTICO NO CONSUMO DE PRODUCTOS E SERVIZOS.
- X23: SERVIZOS DE LIMPEZA VIARIA SUSTENTABLES.
Rematan o seu documento cun agradecemento: “Antes de rematar, agradecer o voso completo e fantástico traballo, e a animarvos a que continuedes coa vosa labor porque é necesario que existan personas que nos conciencien da necesidade de pensar no futuro.” Nós tamén lles agradecemos que se tomaran a molestia de nos enviar un documento específico avaliando as medidas unha a unha, o cal nos facilita moito a súa comunicación e a análise de ata qué punto asumiron a nosa mensaxe e propostas para un Ames preparado para a nova Era Pospetróleo.
Avaliamos moi positivamente que se recoñeza a importancia deste tipo de propostas e que se asuma un bo feixe de medidas novas, aínda que non concordemos en que haxa tanto aproveitable do feito nos anteriores gobernos PSdeG e PSdeG-BNG que houbo no concello. Si que poden ser puntos de partida interesantes que retomar, pero sen dúbida hai que ampliar moito o seu alcance e poñelos nun contexto marco de preparación para a fin do petróleo. É dicir, claro que hai cousas moi válidas no feito antes, pero agora cómpre reorientar e poñer nun maior valor e urxencia moitas desas medidas, integrándoas entre si moito máis, potenciando a súa utilidade como vías para a resiliencia local. Neste sentido achamos en falta que se asuman algunhas das medidas que máis claramente poderían contribuír a esta integración e á comunicación da importancia e urxencia social do que se pensa facer para preparar o concello para a fin do petróleo como son algunhas do apartado de Medidas xerais e de concienciación: Programa de difusión e formación para a adaptación social pospetróleo; Creación da imaxe marco para todas as medidas municipais pospetróleo; Campaña de difusión mediática local das medidas pospetróleo; Declaración de adscrición ás Cidades en Transición; etc.
É dicir, semella que o PSdeG-PSOE de Ames quere avanzar nesta dirección pero dunha maneira moi discreta, con medidas que publicamente non se vencellen entre si, e sen comunicar dunha maneira forte, aberta e decidida que se vai traballar para afrontar o problema do Peak Oil (p.ex. no programa que se pode consultar no web do candidato ou en versión PDF no web da agrupación local do partido, non aparecen estas cuestións que si nos fixeron chegar en comunicación privada). Este documento que nos fixeron chegar é, sen dúbida, un paso importante para unha formación como o PSdeG-PSOE que demostra que a nivel local este partido amosa un recoñecemento e disposición meirandes das que se poden atopar a outros niveis. Pero, con todo, aínda falta un compromiso máis nidio e o valor de comunicar socialmente que o Peak Oil está aí e que nos está comezando a afectar, dunha maneira que se vai intensificar aceleradamente nos anos que temos por diante ata dar como resultado un modelo de sociedade totalmente diferente. Así, no programa falan de “a situación económica actual, caracterizada por unha profunda crise económica e financeira”, sen recoñecer que é unha crise terminal que debe desembocar —coa guía e colaboración das institucións públicas— noutro modelo socioeconómico pospetróleo e, polo tanto, postindustrial e poscrecemento.
Algunhas medidas que se inclúen no seu programa parecen encaixar dificilmente cunha concepción clara e coherente do que significa o fin da Era do Petróleo (p.ex. “Xestionaremos a creación de prazas de aparcamento no Milladoiro e Bertamiráns” ou “Apostamos, a mesmo tempo, polo comercio e hostalería local como sectores básicos da estrutura económica do noso concello”, sen atender suficientemente a importancia da produción primaria: agrícola, gandeira, forestal… base das economías preindustriais e postindustriais). Tamén atopamos algunha lamentable aposta pola continuidade do business-as-usual mediante as falsas solucións do capitalismo-industrialismo verde: “Fomentaremos o uso de vehículos que sexan respectables co medio ambiente. Para elo, promoveremos unha bonificación de ata o 75% do Imposto sobre Vehículos de Tracción Mecánica para aqueles vehículos de motor eléctrico, alimentados por baterías, e/ou emisións nulas e dun 60% para aqueles considerados híbridos.” Con todo, alédanos comprobar que se vai prescindindo de certos mantras como o do crecemento económico, que xa non aparece —polo menos expresamente— no programa electoral.
A partir deste documento, procederemos hoxe a actualizar a sección de Ames no wiki Municipios.Pospetroleo.com á espera de avaliar o programa de Pacto x Ames e o de Ames Novo ao longo desta semana que resta ata as eleccións do domingo.
Medidas pospetróleo incorporadas ao programa do BNG para Ames (Somos Ames)
Esta fin de semana fixéronnos chegar os documentos programáticos aprobados pola asemblea do BNG de Ames, que aínda que poderán ser ampliados e matizados —tal e como nos explicou Isabel Vaquero—, podemos tomar xa como mostra de en qué medida incorporan as propostas que lles fixéramos desde Ames Pospetróleo na nosa xuntanza do mes pasado.
Ao longo dos 5 documentos nos que dividen as medidas que conforman a base do programa da candidatura nacionalista Somos Ames, podemos atopar as seguintes medidas directamente tomadas das nosas propostas ou, cando menos relacionadas e ás veces unidas a outras propostas ou matices que non estaban presentas na nosa proposta:
Medidas para un Ames pospetróleo no programa do BNG
No documento Ames, concello ao servizo do pobo (Un concello transparente, participativo e público, ao servizo do pobo)…
- Impulso á descentralización administrativa, facilitando ao máximo os trámites na oficina municipal do Milladoiro, alén da casa do concello, e promovendo a administración electrónica para a maioría de trámites administrativos e tributarios.
(Cf. a medida proposta en Ames.PosPetroleo.com) - Impulsar acordos para empréstitos ao concello con cooperativas de crédito e entidades agrupadas na denominada “banca ética”, que reinvisten os beneficios en proxectos locais e sociais.
Esa medida non estaba incluída entre as nosas propostas pero semella moi interesante, sobre todo polo apoio á economía local de tipo social que implica. - Avanzar na recuperación de servizos municipalizados, revertendo da privatización aqueles que se consideren esenciais. Estudarse como opción preferente a xestión municipal do ciclo da auga, cando remate o período do contrato actual.
Esa medida tampouco a recolléramos nós expresamente, pero parece ben compatible e axeitada para as actuacións propostas para un Ames Pospetróleo. - Revisión e auditoría de todos os grandes contratos de suministros, particularmente no eido da electricidade, enerxía e, telecomunicacións. Impulso á licitación con cooperativas enerxéticas para o suministro de equipamentos públicos, e establecemento de inspeccións e controis rutineiros na aplicación das tarifas das multinacionais de servizos.
(Cf. coa medida proposta por nós sobre empresa municipal de enerxía e cooperativas enerxéticas.)
No documento Ames, un concello para traballar
- Elaborar un mapa de recursos produtivos locais, identificando as capacidades de produción en Ames de produtos de primeira necesidade (alimentos, enerxía, auga, etc).
(Cf. cunha das nosas medidas.) - Reorientar o consumo das empresas de Ames ao consumo local, de xeito que nos procesos produtivos se atenda nun primeiro nivel a demanda de produtos e servizos xerados no concello.
(Cf. coa medida corresponde que propoñemos.) - Elaborar un plan municipal de infraestruturas e servizos rurais que facilite e incentive a actividade produtiva no rural.
Non corresponde con ningunha das nosas medidas exactamente, pero encaixa moito con varias delas. - Fomentar o relevo xeracional e incorporación da mocidade á agricultura facilitando o acceso a formación e a préstamos municipais, e intensificando a colaboración co Banco de Terras, entre outros.
(Cf. coa nosa medida sobre o banco de terras.) - Impulsar en todo o rural a actividade vinculada á pequena transformación primaria (pequenas empresas transformadoras de alimentos) promovendo a creación de pequenas infraestruturas a nivel parroquial en espazos públicos, que permitan a transformación e conservación de alimentos producidos.
(Cf. coa nosa medida relativa aos equipamentos parroquiais para conservación de alimentos.) - Apoiar a comercialización en mercados de proximidade, aumentando e mellorando os espazos dedicados en espazos públicos no Milladoiro e Bertamiráns, para a venda de alimentos locais e artesanía en mercados de proximidade de tarde-serán.
(Cf. coa nosa medida de apoio aos mercados locais.) Tamén vai nesa liña outra das propostas de BNG-Asembleas Abertas: Potenciar os mercados de rúa, habilitación de zonas específicas para a instalación de venda de produtos locais de alimentación e artesanía, e con espazos para o troco entre a veciñanza. Emprender actuacións de dinamización, así como a avaliación da súa relocalización para que conten con máis espazo e zonas cubertas. Esta medida fai mención á nosa proposta a prol das feiras de troco. - Fomentar o consumo de produtos locais, especialmente mediante o apoio á creación de cooperativas de consumo.
(Cf. con varias das nosas propostas no terro económico especialmente a que fai mención ás cooperativas de consumo ecolóxico e local.) - Potenciar escolas-obradoiro centradas en recuperar a artesanía local, así como oficios especializados (cantaría, carpintaría de restauración, etc.) con alta demanda no mercado laboral.
Ben, se esa alta demanda se pensa a futuro despois do devalar dos oficios industriais (cf. coa nosa medida a prol da recuperación de oficios.) - Recuperar oficios que impliquen reparación, mantemento, reutilización e reciclaxe local de materiais e produtos usados. Integrar os puntos limpos do municipio con estes servizos, ofrecendo neles produtos reparados/reciclados de balde a persoas e institucións sen ánimo de lucro que o precisen.
(Cf. cunha das nosas medidas.) - Apoiar na elaboración de materiais, imaxes gráficas, envases para empresas do concello, marca económica propia.
(Aínda que o tema da marca Feito en Ames non estaba recollido expresamente nas nosas propostas, encaixa coas propostas xenéricas incluídas na Guía para o descenso enerxético.) - Incluír nos pregos de contratación administrativa do concello de bens, subministracións e servizos, criterios que valoren as ofertas de iniciativas empresariais locais, as condicións laborais, o carácter social, a utilización da lingua galega, a eficiencia e o aforro enerxético e o respecto co medio ambiente.
É moi positivo que se inclúan criterios de “a eficiencia e o aforro enerxético e o respecto co medio ambiente” pero se acha de menos un criterio claro a prol da baixa dependencia do petróleo e que priorice o aforro enerxético por diante da mera eficiencia. - Fomento dos viveiros de empresas, prioritariamente para empresas de base tecnolóxica, spin-offs da USC, consultoras culturais e lingüísticas. Interactuar intensivamente coa USC, aproveitar a rede de investigadores, de empresas de base tecnolóxica universitaria para a súa implantación en Ames.
A priorización da tecnoloxía en xeral, sen supeditala á sustentabilidade e á súa orientación ás necesidades propias da poboación de Ames, resulta incoherente coas medidas económicas propostas por nós. Se for o fomento das empresas de tecnoloxía apropiada e sustentable, independentes do petróleo e dos insumos importados, sería daquela moi coherente. Así, nunha medida presente neste documento xusto a continuación lese algo moito máis acaído nese sentido: Favorecer a instalación de empresas de carácter innovador e de base tecnolóxica mediante distintas medidas de promoción económica. De xeito singular, potenciaranse aquelas que promovan a mudanza tecnolóxica cara a máxima eficacia e eficiencia enerxética a menor dependencia de importacións, nun escenario de esgotamento de recurso ao petróleo. Así que nese sentido, entendidas como unha medida única, resultan coherentes coas nosas propostas (cf. coa medida de innovación empresas pospetróleo que propoñemos.) - Impulsar as empresas que ofrezan servizos (consultoría, enxeñaría) para a mudanza tecnolóxica das empresas, sobre todo no aforro de recursos enerxéticos e de materiais non renovábeis.
Moi coherente coas nosas medidas, especialmente coa relativa á reconversión de empresas de cara a un futuro pospetróleo. - Elaborar un mapa do solo de Ames en función da súa capacidade produtiva para a agricultura e a gandería, que axude a ordenar e regular os mellores espazos para mellorar a calidade produtiva.
(Cf. coa nosa medida a prol da produción local de alimentos.) - Fomentar a reorientación das empresas produtivas cara ao consumo local e as necesidades internas de Ames (nun primeiro nivel; despois da bisbarra, e finalmente, de Galiza).
(Cf. coa nosa medida correspondente.) - Desde o Goberno Local termos como obxectivo estimular a actividade comercial dos principais núcleos de poboación do concello, fomentando o consumo nos establecementos comerciais de Ames por parte dos seus veciños e veciñas.
Algo absolutamente de acordo coas nosas propostas en materia económica (cf. p.ex. coa nosa medida a prol do comercio local.) Tamén vai neste sentido a proposta de Realizar campañas institucionais para promover os comercios e os produtos locais nos concellos do noso contorno. e mais a de Contribuír ao establecemento de redes locais de suministro, favorecendo a apertura de redes comerciais locais en parroquias e urbanizacións. - Establecer o compromiso institucional de compra de bens e servizos nos establecementos locais.
(Cf. a nosa medida análoga.)
No documento Ames, un concello para a igualdade
- Estudar a creación dun banco local de alimentos.
(Cf. a nosa medida proposta ao respecto.) - Crear programas de servizos (transporte, comedor ou xantar na casa, lavandaría ou mantemento da horta…) que se xestionen a nivel municipal mediante bolsas de emprego para a veciñanza.
Non o podemos vencellar con ningunha das nosas propostas en concreto pero podería ser moi coherente con varias das nosas propostas (p.ex. a da compartición de servizos no rural) e coa filosofía que debe guiar a trasformación social de Ames para vivir ben sen petróleo.
No documento Ames, un concello para vivir
- Na introdución ás medidas nesta área podemos ler que O obxectivo principal será o de mudar a idea dun concello dormitorio para asentar a dun concello para vivir.
É algo que nos parece sumamente acertado e na liña das nosas propostas. - Iniciaremos a revisión do Plan Xeral de Ordenación Municipal, tanto para adaptalo á nova lexislación urbanística como para introducir criterios de sustentabilidade e racionalidade na xestión do territorio, e en clave post-petróleo (Peak Oil).
É louvable unha mención expresa ao fenómeno do Peak Oil e que se poña en relación, xa na primeira das medidas, co tema urbanístico. (Cf. a nosa medida análoga.) - Promoción da arquitectura bioclimática, tanto en edificios públicos como de iniciativa privada.
(Cf. coa nosa medida relacionada.) - Os nosos obxectivos serán a ampliación do transporte público e mellorar a súa calidade (horarios, frecuencias…), co obxectivo de facilitar a mobilidade da poboación e reducir o consumo enerxético e a contaminación. Alén diso, tamén fomentaremos novas formas de mobilidade, impulsando tanto o uso da bicicleta como os desprazamentos a pé no interior das vilas.
Moi na liña das nosas propostas na área de transporte. - En xeral todas as medidas relativas ao transporte público parecen acaídas, especialmente a que propón Promover a transformación do maior número posible de vehículos municipais e de uso público para funcionaren con aceite reciclado, e promover unha rede de recollida de aceite usado doméstico, nos negocios de restauración, comedores de centros públicos e de traballo, industriais, etc. para reciclalo en plantas locais para o dito abastecemento, que foi tomada directamente das nosas propostas.
- Execución dun plan de aforro enerxético nas instalacións municipais que evite a contaminación lumínica e estableza mecanismos de aforro.
Corresponde cunha medida proposta por nós e resulta perfectamente coherente co conxunto das nosas propostas, e moi pertinente, aínda que a cuestión da contaminación lumínica nos parezca menor. Estoutra medida, que afonda na cuestión, tamén nos parece pertinente: Implantar progresivamente sistemas que utilicen enerxías renovables nas instalacións públicas, con medidas de porcentaxe de uso de enerxía procedente de fontes renovábeis nos edificios públicos municipais. De todos xeitos esa implantación “progresiva”, opinamos que debería ser o máis rápida posible, pois nos adentramos nun escenario de moita incerteza en canto á subministración enerxética. Tamén se propón máis adiante no mesmo documento do BNG de Ames Avogar pola instalación de dispositivos térmicos e fotovoltaicos nas instalacións municipais e fomentar entre a poboación o uso de enerxías limpas e alternativas. o cal pode encaixar tamén co espíritu das nosas propostas, sempre e cando os “dispositivos térmicos” sexan de enerxía solar térmica, claro, ou outros de tipo renovable. - Nas actuacións de saneamento, tamén se iniciará o proceso de reforma cara sistemas sustentábeis, reconvertendo de acordo coa tecnoloxía dispoñíbel as estacións cara a adecuación enerxética e redución na produción de residuos contaminantes.
Aínda que parece que evitaron concretar qué tipo de saneamento alternativo propoñen como sustentable, isto deixa a porta aberta a implantar algo como o que defendemos nós. - Adaptar os sistemas e programas de roza da vexetación nas vías de responsabilidade municipal, para facelas máis intensivas en man de obra e menos en combustibles fósiles e sistemas mecánicos. Eliminar completamente o uso de herbicidas nestes labores.
É literalmente a medida que propuñamos nós. - Estudar a creación dunha empresa municipal de xeración e distribución de electricidade e calor a partir de fontes renovables locais.
Tamén corresponde directamente cunha medida, moi importante, que propoñemos nós. - Creación de espazos naturais verdes no Milladoiro e Bertamiráns que, ao tempo de favorecer a relación e o coñecemento co medio, sexan espazos para a relación e o lecer. Remodelar os espazos verdes para incluír espazos produtivos (hortos urbanos, bosques de alimentos, proxectos de agrosilvicultura).
(Cf. coas nosas medidas xenéricas de espazos verdes e a de espazos verdes produtivos.) - Retirada dos parques infantís e substitución por materiais naturais non contaminantes e da máxima salubridade dos pavimentos producidos a partir de petróleo pola súa insustentabilidade e polas emisións de substancias químicas volátiles prexudiciais para a saúde.
Tamén é unha medida tomada directamente das nosas propostas. - Favorecer a redución, reutilización e reciclaxe dos residuos, estendendo a recollida de aceite doméstico, a compostaxe caseira, adaptando o número e localización dos contedores específicos ás necesidades detectadas.
(Cf. coa nosa medida acerca do lixo.) - Crearanse itinerarios medioambientais para peóns e bicicletas que sirvan como unha alternativa real ao uso do coche, permitindo o desprazamento a pé ou en bicicleta entre As Cortes e Bertamiráns, e entre O Milladoiro e Ventín.
Unha medida que eles concretan nun ámbito determinado e que recolle o espíritu das nosas medidas para o transporte. - Promoverase a recuperación dos camiños tradicionais que unían os núcleos rurais e coidaranse especialmente, os tramos do Camiño de Santiago que pasan polo noso concello: o que continúa ata Fisterra e o Camiño Portugués.
Medida que non recolliamos nós, pero que avaliamos como moi interesante, especialmente no que se refire á rede de camiños parroquiais. - Apoio ás persoas propietarias do monte en calquera iniciativa dirixida á súa ordenación e xestión sustentable.
Tamén soa acaído a un Ames pospetróleo, aínda que habería que ter coidado en concretar en que consistiría esa ordenación e o carácter sustentable da xestión. - Establecerase unha ordenanza forestal que facilite a colaboración entre o Concello e as persoas propietarias do monte para preservar ou establecer plantacións forestais que protexan e potencien a biodiversidade, ao tempo que constitúan unha devasa natural fronte aos incendios.
Positivo, en principio, pero conviña poñelo en relación cun uso multifuncional do monte que prime a produción de alimentos e enerxía e materiais de primeira necesidade dun xeito sustentable. - Fomentar a agricultura/horticultura urbana e periurbana ecolóxica mediante campañas, cursos, incentivos diversos, cesión de espazos e apeiros, subvención de sementes, etc. Ampliar as hortas públicas actualmente existentes no Milladoiro e en Bertamiráns e recuperar hortas ata hai pouco (ou aínda) produtivas.
Unha medida moi positiva, nos termos practicamente propostos por nós. - Establecer un programa municipal para a transición enerxética tanto para adoptar un plan de medidas para a institución municipal como para establecer accións de difusión, concienciación e formación para a adaptación social pospetróleo.
Unha medida fundamental, que se cadra pasa un tanto desapercibida dentro do programa e que debería servir como marco ou comezo de moitas das outras que vimos comentando. Resume varias das medidas propostas por nós no terreo da concienciación e planificiación municipal. - Prohibición de uso de agroquímicos (praguicidas, herbicidas, fertilizantes, etc.) no concello sobre os que exista unha sospeita razoábel de ser daniños para a saúde, o medio ambiente, e sobre todo para elementos críticos como as abellas, vitais para a produción de moitos alimentos.
Medida tomada das nosas propostas. - Promover un programa de aproveitamento dos fertilizantes de orixe animal e vexetal, como abono alternativo coas máximas garantías para a saúde pública. Aproveitamento como fertilizante dos residuos vexetais procedentes das rozas realizadas polos servizos municipais e tamén polos particulares.
(Cf. coa nosa proposta que tamén incluía os excrementos humanos.) - Apoiar a creación e mantemento de bancos e redes de sementes locais, que permitan a calquera persoa interesada en cultivar alimentos utilizar este tipo de sementes autóctonas. Estabelecer colaboracións con outros bancos e redes de sementes a nivel galego.
Medida literalmente recollida das nosas propostas.
O que criticamos
Con todo, achamos algunhas medidas que chocan coas nosas propostas, polo menos aparentemente, e que deberían ser modificadas —na nosa opinión— para facelas coherentes coas medidas a prol dun Ames resiliente e preparado para a fin da civilización baseada no petróleo e no crecemento perpetuo:
No documento Ames, concello ao servizo do pobo (Un concello transparente, participativo e público, ao servizo do pobo)…
- Orientación dos orzamentos municipais ao estímulo do desenvolvemento e crecemento, desde unha perspectiva sustentable, revisando os planos de investimento en función da adaptación de infraestruturas e equipamentos a materiais dispoñíbeis no entorno próximo. Gastar estratexicamente para que a economía local se reactive, abandonando a política de priorizar devolverlle canto antes as débedas á banca privada.
Esta medida ten de positivo que asume que a economía local debe basearse nos materiais dispoñibles na contorna, aínda que elude mencionar a enerxía que posibilite ese desenvolvemento, que tamén debería proceder do ámbito local e ser renovable no maior grao posible. Tamén aplaudimos a aposta por reactivar a economía local, que encaixa con moitas das nosas propostas no terreo económico. Pero o máis chocante é que se xunten na primeira frase os termos crecemento e sustentable: como se ven defendendo desde o movemento a prol dun Decrecemento xusto e socialmente controlado, e mesmo antes desde o informe do Clube de Roma Os Límites do Crecemento (1972), non pode haber crecemento sustentable nun mundo finito. Noutro documento (Ames, un concello para traballar) dise tamén: A actuación do BNG-Asembleas Abertas no concello de Ames dedicará esforzos, recursos e respaldo á posta en valor dos recursos endóxenos para atinxir un modelo de crecemento económico sustentábel, ademais de apoiar e investir no coñecemento, a investigación e a innovación para implantar un modelo económico que sexa capaz de atinxir maiores niveis de emprego. Cómpre antes de nada, para ser coherentes coa concienciación da que debe partir unha política municipal adaptada a esta fin do crecemento á que xa chegamos, entroutras causas, polo devalar da enerxía fósil que foi o motor indispensable do crecemento da civilización industrial no último século e medio, renegar do mito do crecemento e do progreso, sempre asociado a un aumento cuantitativo da economía. Por iso gustaríanos ver maior coherencia en ese punto do programa, que non é para nada un aspecto menor do mesmo. Por outra banda demorar a devolución da débeda aos bancos resulta un tanto perigoso nun contexto de contracción económica: unha das recomendacións xenéricas que máis repiten os teóricos dunha economía pospetróleo é liberarse das débedas. Polo tanto tamén coidamos que precisa ser reconsiderada esa postura, que por suposto deberá facerse compatible co destino do máximo de recursos posibles ao resto de medidas a prol da resiliencia local. - Revisión da política e da xestión tributaria local. Aplicación do IBI aos bens da Igrexa Católica que non se adiquen ao culto, así como imposición de gravames adicionais ás vivendas e locais comerciais sen uso para disuadir da especulación. Extensión de bonificacións tributarias a persoas e familias en situación de emerxencia, sen que por iso perdan o dereito aos servizos municipais. Revisión dos copagamentos en servizos sociais, establecéndoos no mínimo legal imprescindíbel para as persoas con pensións mínimas.
Non hai ningunha mención ás nosas medidas de política fiscal. Porén, no documento de Ames, un concello para traballar podemos ler: Estudar bonificacións fiscais ás empresas que se instalen no concello que conten con certificacións de sustentabilidade ambiental, ou que adopten programas de máxima eficiencia e aforro enerxéticos., o cal si que pode ir nese sentido.
No documento Ames, un concello para traballar
- Encabézase o documento con esta afirmación contudente: No contexto de crise económica, consideramos imprescindíbel que a prioridade absoluta do goberno local sexa a de abordar unha estratexia dirixida a recuperar o dinamismo económico e a creación de emprego.
- Apoio á creación de empresas dende todos os ámbitos: emprendedores/as, empresas en expansión, fomento do autoemprego entre a mocidade, as mulleres e colectivos desfavorecidos, así como a detección e apoio ao desenvolvemento de novas oportunidades de negocio.
Lamentablemente non se fixo mención ás priorizacións deses apoios en función da sustentabilidade desas empresas (é dicir, que sexa o menos dependentes posible dos insumos de orixe fósil) nin que estean dirixidas a satisfacer as necesidades básicas da poboación de Ames, tal como se propón en varias das nosas medidas. Tampouco achamos eses criterios noutras medidas de fomento económico e laboral incluidas neste documento. A única que parece apuntar dalgunha maneira nese sentido é a seguinte: Apostar pola creación de emprego público vinculado a servizos básicos locais para a poboación (…) - Promover o desenvolvemento forestal do concello, colaborando cos propietarios forestais e a administración forestal en labores de planificación e extensión forestal.
Esa medida soa un tanto perigosa, se se entende o desenvolvemento forestal como manter e mesmo ampliar o uso actual dos nosos montes. Para nós o monte debe ser recuperado como fonte diversificada para a sustentabilidade local: en primeiro lugar no terreo alimentar, fornecendo alimentos e fertilidade para as producións agrogandeiras; en segundo lugar como fonte de enerxía e materiais, sempre supeditada á primeira función a prol dunha alimentación sustentable (Vid. o apartado da Guía para o descenso enerxético relativa ao papel do monte na Galiza pospetróleo.)
Porén, o noso posicionamento, e o que pretende o conxunto de máis de 100 medidas que estamosa a propoñer para o vindeiro goberno municipal, parten do feito de que o que importa ao final é satisfacer as necesidades da xente, e que iso, nun contexto de colapso progresivo do modelo de sociedade industrial e captialista do crecemento, dependente das enerxías fósiles en proceso de esgotamento, xa non pode ser garantido polo emprego, e que, de feito, nunca foi o emprego o que facilitou o 100% das necesidades das personas no noso concello, apoiadas cada vez en maior medida na autosuficiencia alimentar e nos labores de coidados, case sempre cargadas sobre os hombros das mulleres. Polo tanto defendemos que o emprego sexa unha prioridade, pero non a absoluta, pois non deixa de ser un mecanismo indirecto para a satisfacción das necesidades. A prioridade absoluta debe ser que todo o mundo teña esas necesidades cubertas, haxa ou non haxa emprego.
No documento Ames, un concello galego
- Neste documento non achamos ningunha mención á promoción dun cambio cultural a prol da relocalización, resiliencia, vida simple, etc. como o que se propón en varias das nosas medidas.
No documento Ames, un concello para a igualdade
- Establecer unha renda social para aquelas familias con todos os seus membros desempregados. e tamén Aumentar a partida destinada ás axudas para situacións de emerxencia social para atender a máis persoas e para poder afrontar non só o alugueiro ou a hipoteca da vivenda e o pagamento dos recibos de servizos básicos coma auga e electricidade, senón tamén a compra de medicinas, recepción de lotes de produtos de primeira necesidade e produtos de limpeza na casa, bonos de alimentación, bonos de transporte, gastos de seguro, gastos funerarios, servizos de canguraxe, entre
outros. Revisar o regulamento de axudas e o procedemento de concesión de prestacións.
No tema da Renda Social e das prestacións monetarias non temos feito ningunha proposta porque coidamos moito máis interesante e sustentable a facilitación ao máximo da autosuficiencia das familias: é dicir, non repartir diñeiro para que as persoas en peor situación económica poida satisfacer todas as súas necesidades básicas, senón primar ante todo a satisfacción desas necesidades mediante o acceso aos recursos que as poden encher directamente, sen ter que mediar o diñeiro e o mercado (Vid. p.ex. H.P. Lijó, “Tudo contra a renda básica“). Se a renda social for estabelecida a partir dunha moeda social local sería moito máis acaída e sustentable, na nosa opinión. En todo caso parece idónea unha potente combinación de mecanismos diversos, mediante moeda social, hortas urbanas, vivenda social, bancos tempo, bancos de alimentos, subvención do transporte colectivo, compartición de útiles e troco, etc., complementada para aqueles gastos que non poidan ser satisfeitos por todas estas medidas, con pequenas axudas en euros. - Establecer un plan de rehabilitación progresiva de núcleos rurais coa finalidade de mellorar a calidade de vida da veciñanza e poñelos en valor como recursos turísticos, de ser o caso.
Ningunha referencia aos criterios que propoñemos para guiar esa rehabilitación. O dos recursos turísticos semella moi afastado dos criterios xerais das nosas medidas. O futuro do rural non pode depender do turismo senón da produción de bens de primeira necesidade e pola autosuficiencia local. No documento Ames, un concello para vivir, tamén se insiste nesa dubidosa motivación turística: Así mesmo, na revisión do PXOM abordarase un Plan integral de conservación de núcleos rurais, que contemple a rehabilitación progresiva dos núcleos rurais coa finalidade de mellorar a calidade de vida da veciñanza e poñelos en valor como recursos turísticos, de ser o caso. - Impulsar actividades que faciliten as relacións interxeracionais, atendendo de forma especial á colaboración cos centros de ensino, e a recollida da memoria viva a través da historia oral.
Achamos en falta que se fale aí da necesaria trasmisión dos saberes que atesouran os/as máis vellos/as do concello de cara a aprender a vivir sen todo o que nos fornece o petróleo e a industria moderna, aínda que a medida en si mesma podería dar pé perfectamente a facelo. - Crear programas de incentivación da autonomía das nenas e dos nenos e de creación de comunidades de aprendizaxe: hortas escolares, camiños escolares alí onde as condicións de seguridade viaria o permitan, apoio entre escolares (tarefas escolares, como comer, lectura, etc.), fomento de relacións interxeracionais, etc.
(Cf. a nosa proposta de hortas escolares.)
No documento Ames, un concello para vivir
- Humanización de Bertamiráns, particularmente nas fincas pendentes de urbanización. Ante o descenso da actividade urbanística, artellaranse acordos con propietarios de fincas para equipamentos públicos temporais acondicionados (aparcadoiros temporais, prazas e espazos públicos de lecer).
Tería sido necesario incluír aí un uso como fincas para a produción de alimentos (vid. a nosa medida relativa a esta cuestión.) - Elaboración e execución dun plan de mellora de parques e zonas verdes.
Non consta aquí a súa reorientación para a produción de alimentos, como propoñiamos nós, aínda que si consta noutras partes do programa. - Executar un plan de soterramento progresivo das liñas eléctricas e de telefonía nos núcleos urbanos e nos núcleos rurais tradicionais.
Que se pretende conseguir co soterramento? Xa compensa o custo maior (enerxético) que implicará manter unhas liñas soterradas? Xa se analizou o impacto para a saúde de aproximar os campos electromagnéticos das liñas eléctricas ao nivel das persoas? Semella unha medida un tanto problemática que coidamos deberían repensar baixo parámetros dun mantemento o máis doado posible nun futuro de baixa dispoñibilidade enerxética. - Implementar programas propios ou en colaboración con empresas privadas e organismos públicos de espallamento e universalización da banda ancha e de redes sen fíos. Asegurar a existencia de espazos públicos con acceso nos núcleos de poboación.
Habitualmente as redes sen fíos implican maior contaminación electromagnética, especialmente problemática se se empregan frecuencias do rango das microondas, como é o caso de sistemas Wi-Fi e Wi-Max. O emprego da conectividade telemática pode ser útil para o aforro enerxético mais non se debe facer a custo de empeorar a saúde das persoas. - Aseguramento desde o concello da limpeza das faixas de protección dos núcleos de poboación e na difusión entre a poboación das medidas de prevención e defensa contra os incendios forestais.
Aínda que en principio é positiva a implicación do concello na prevención contra o lume, isto conviña analizalo desde unha óptica de favorecemento da autosuficiencia da poboación pois a lexislación acerca das faixas de protección en ocasións pon atrancos á produción de alimentos dun xeito sustentable nas fincas ubicadas nesas faixas.
Avaliación xeral do programa
Consideramos que o programa de BGN-Asembleas Abertas (Somos Ames) recolle moitas máis luces que sombras ao respecto da adaptación do concello cara a un Ames máis resiliente e adaptado á vida pospetróleo, aínda que non poidamos dicir que sexa un programa demasiado avanzado nin atrevido nese sentido. Non recollen todas as medidas propostas pola nosa asociación e moitas das que consideraron positivamente foron modificadas con respecto aos termos propostos por nós, matizando e eliminando algunha cuestión. Así e todo, por outra banda, inclúen outras medidas que nós non recolléramos e que si que van na liña necesaria, o cal quere dicir que eles tamén comparten boa parte dos criterios para un Ames pospetróleo. Isto é especialmente notable, como xa apreciáramos na nosa reunión con eles, nos terreos da revitalización da produción local de alimentos e mais do comercio local, aínda que nese segundo terreo lamentamos que se descartase unha medida tan importante como pode ser a creación dunha moeda complementaria local. Se cadra quedan algunhas lacunas que completarmos, pero como xa parten das medidas máis importantes como son o labor proactivo de concienciación e a elaboración dun plan para a transición enerxética, pensamos que o marco principal queda suficientemente trazado para poñer en marcha novas medidas se acada este grupo responsabilidades de goberno. Tamén será preciso que paulatinamente se abandone a énfase que se aprecia no programa por conceptos como o crecemento (aínda que se cualifique de sustentable, algo como comentamos que é incompatible) ou o emprego.
Agora agardemos que o resto de grupos tamén coincidan con estas medidas e así poidan colaborar con eles nun futuro goberno municipal, ou mesmo apoiar desde a oposición algo que debería quedar fóra totalmente do lexítimo rifirrafe político, pois as persoas que vivimos en Ames xogámonos demasiado como para que estas medidas poidan fracasar por cuestións partidistas.
Mentres agardamos que o resto de grupos políticos nos fagan chegar os seus programas ou a relación de medidas propostas pola nosa asociación que decidiron asumir e defender, procuraremos ir indicando no wiki as medidas que finalmente recolleu o BNG de Ames. Felicitamos ás veciñas e veciños que compoñen esta candidatura do Bloque por ter dado un paso moi importante e esperamos que noutros concellos esta formación política asuma medidas similares e vaia mudando políticas dun tempo que remata por políticas acaídas a un tempo de emerxencia enerxética, económica e social.
Xuntanza con Pacto x Ames para explicar as nosas medidas fronte ao «Peak Oil»
Onte celebramos no Milladoiro a 4ª das nosas xuntanzas cos grupos políticos do concello de Ames, tras as mantidas anteriormente con PSdeG, Ames Novo e BNG. Desta volta foron os representantes de Pacto x Ames, forza escindida do PP local, Ramón García Argibay e María González Gómez. Pola nosa banda acudimos Benxamín González, Emilio Román e Manuel Casal.
A xuntanza foi distendida e atopamos boa receptividade antes as medidas propostas así como moito interese por coñecer o problema do Teito do petróleo e como prevemos que vai afectar a Ames. Tamén lles entregamos, como aos outros grupos, un exemplar da Guía para o descenso enerxético, publicada hai pouco máis de un ano pola nosa asociación amiga Véspera de Nada.
Agradecemos o ofrecemento que nos fixeron os representantes de Pacto x Ames para realizar un acto de presentación da nosa asociación, para o cal temos dificultades derivadas do escaso tempo que temos antes da campaña para as municipais e o feito de non estarmos aínda rexistrados no concello como asociación. Acordamos que falarían cos representantes dos outros grupos para solicitaren conxuntamente o uso dos auditorios municipais de Bertamiráns e O Milladoiro para, durante o mes de abril, facer este acto, no que tamén temos intención de convidar aos compañeiros de Véspera de Nada para falaren sobre o seu libro, así como para emitir un documental sobre a cuestión do Peak Oil.
Polo demais tocamos diversos temas relativos ás nosas medidas, as cales valoraron como interesantes en si mesmas, mesmo sen ter en conta a cuestión do petróleo. Tamén recoñeceron que Ames ten unhas condicións moi axeitadas para poñelas en práctica, e que algunhas cadraban con ideas que xa lles reclamaran outros colectivos sociais da localidade, como a recuperación de oficios, e outras con ideas que xa eles tiñan previstas, como a recuperación de aldeas como a de Lens, aproveitando fondos europeos e da Xunta de Galicia, con criterios ecolóxicos. Falamos da cuestión de buscar emprego vs. ter un oficio (Richard Heinberg), do transporte despois do petróleo, e das posibilidades que nos trasmitiron de xestionar un transporte local (liñas interiores) de xeito compatible co transporte metropolitano, sen que haxa problemas coas actuais concesionarias.
Tamén nos comentaron que tiñan previsto facer unha revisión do PXOM con criterios ecolóxicos e de sustentabilidade, dentro das posibilidades que dea a lexislación actual. Aproveitamos aí para falar na conveniencia de ampliar as hortas urbanas existentes, para as cales hai xa máis demanda que oferta, e a posta en uso de fincas non utilizadas, tanto nas áreas urbanas como rurais, onde nos comentaron a situación de moitas fincas de Tapia que foron cedidas polos propietarios á cooperativa local. Ese tipo de experiencias, así como a trasmisión de saberes mediante co-formación ao estilo do que vén facendo Lentura e o proxecto Amorodo, concordamos en que sería interesante multiplicalas e poñelas en relación coa posta en uso de terras actualmente improdutivas ou a monte. Tamén adicamos bastante tempo, como cos outros grupos, a falarlles das posibilidades, referencias e funcionamento das moedas locais complementarias, asunto sobre o cal tamén amosaron o seu interese por coñecer máis, así como polas técnicas de Permacultura e os grupos de apoio mutuo local en torno a ese tipo de labores que algúns membros de Ames pospetróleo estamos a comezar. Tamén saíron a relucir as Transition Towns e mais as Post-Carbon Cities como referencias internacionais de como se están a preparar noutros lugares para afrontar as consecuencias do devalar dos combustibles fósiles.
En resumo, unha reunión frutífera coa que sementamos unha vez máis o interese por incluíren os grupos políticos de Ames medidas útiles para a súa poboación se preparar de cara ao descenso enerxético que xa estamos comezando a vivir. Ficamos á espera de coñecer cales das medidas incorpora finalmente Pacto x Ames ao seu programa para as vindeiras eleccións. Nós salientamos que deben ser eles quen as prioricen e encaixen na estrutura do seu programa xeral para Ames, sempre e cando se comece polas medidas relativas á divulgación, cousa que xa poden comezar a facer apoiando o noso acto de presentación xunto cos outros grupos.
Tan só nos resta falar co grupo actualmente responsable do goberno municipal, o do Partido Popular, encabezado polo alcalde Santiago Amor. Xa enviamos a nosa solicitude de xuntanza, pero polo de agora sen resposta.
Terceira xuntanza coas candidaturas de Ames: BNG – Somos Ames
Onte martes 17, tivemos o terceiro dos nosos encontros cos grupos políticos de Ames, para trasladarlles as nosas propostas para un Ames resiliente e capaz de resistir nas mellores condicións posibles as graves consecuencias do Teito do Petróleo. Tras os pasados encontros con PSdeG e Ames Novo, desta volta foi a candidatura do BNG (Asembleas Abertas de Ames / Somos Ames) quen, representada por Isabel Vaquero, Alberte Souto e David Santomil, parolou con nosos membros Benxamín González e Manuel Casal en torno ao documento de propostas Ames Pospetróleo.
Na xuntanza, acollida novamente no Café Babia do Milladoiro, atopamos tamén boa recepción ás nosas propostas, como tamén foi en xeral a sensación cos outros grupos cos que nos levamos reunido. Tivemos ocasión de lles explicar algunhas medidas sobre as que amosaban máis dúbidas, como é o caso da proposta por unha moeda local complementaria, sobre a que lles achegamos as súas vantaxes e posibilidades así como algúns exemplos en funcionamento en diversos lugares do mundo. Eles amosáronse dispostos a incorporar as medidas ou boa parte delas, no programa que están a elaborar con achegas doutras persoas e colectivos de Ames, e diferenciaron claramente entre aquelas máis de tipo declarativo ou de pedagoxía/sensibilización social e as que sexan máis para transformacións a curto prazo, de tipo práctico, condicionadas á dispoñibilidade de recursos. Nese sentido fixéronnos ver que este concello é moi deficitario en canto a recursos humanos. Falamos tamén dos recurtes de competencias que están a sofrer os concellos, nomeadamente os máis pequenos, que vén as súas funcións en boa medida absorbidas polas Deputacións.
En canto ás medidas de sensibilización sobre o Peak Oil, amosáronse decididos a poñelas en marcha coa nosa colaboración nos meses inmediatamente posteriores ás eleccións, en caso de acadaren responsabilidades de goberno. Tamén as medidas de promoción económica lles pareceron especialmente salientables, e vencellaron a promoción e atracción que teñen pensado facer de empresas tecnolóxicas á cuestión das enerxías renovables, sobre a que podería mesmo pensarse nun viveiro específico para novas empresas deste tipo. Tamén fixeron moito fincapé nun duplo eixo, no que atopamos moita coincidencia coas nosas posturas: a promoción do comercio e distribución local por medio dunhas feiras ampliadas, e a promoción da produción local, especialmente de alimentos, na liña do proxecto Amorodo, sobre o que tamén nos falara moito a xente de Ames Novo. Así, apostarán por impulsar o aproveitamento das terras agrícolas do municipio con novos proxectos de agricultura ecolóxica, froiteiras, invernadoiros, etc. fuxindo das grandes explotacións habituais no país. Foi interesante coñecer da súa man que en Ames houbera en tempos unha produción moi importante de cereixa e de laranxas. Ademais, fixeron notar que Ames é un concello cunha renda media bastante alta con respecto ao resto da Galiza e nese sentido tería moitas posibilidades unha produción de calidade agroecolóxica destinada ao propio mercado local.
Outras cuestións que nos deron a coñecer foron o Feirón e a tarxeta de fidelización que puxeran en marcha os comerciantes do Milladoiro, como experiencias de promoción do comercio a nivel local. Tamén nos preguntaron acerca das cooperativas de enerxía renovable e estivemos falando das súas vantaxes e dos diferentes modelos e opcións existentes hoxe en día para que o concello contrate con elas, así como dos graves problemas que teñen moitos concellos coas grandes empresas eléctricas e que está obrigando a realizar auditorías para desvelar aunténticas estafas no cobro da luz aos concellos. Na cuestión do crédito mutuo entre empresas, que nós vencellamos co modelo de moeda local, eles mencionaron que tiñan previsto promover o crédito desde o propio concello.
Con David Santomil falamos da experiencia das hortas urbanas, que el coñece ben por promover unha no lugar de Coira, e que relacionamos coa cuestión do banco de terras que Alberte Souto tamén coñece de primeira man polo seu paso pola consellaría de Medio Rural nos tempos do goberno bipartito BNG-PSdeG. Falamos tamén moito do tema do transporte, das peculiaridades nese sentido dun concello como o de Ames e da necesidade de actuar a nivel local. Achegáronnos algunha referencia de sistemas de microbuses e falamos da posibilidade de combinar as novas tecnoloxías cun servizo a medio camiño entre os buses e os taxis para as zonas rurais do concello. No tema do transporte amosáronse bastante escépticos sobre as posibilidades de desincentivar o vehículo privado, ao que respondimos con modelos de compartición. Tamén falamos das Transition Towns e o que se leva tempo a mover no Reino Unido para se prepararen para a vida sen petróleo, e do Protocolo de Esgotamento do Petróleo que se aprobara en Portugal grazas á iniciativa do PCP. Tamén falamos do alto interese das hortas escolares e Isabel Vaquero mencionou o parque de Vista Alegre, en Compostela, como modelo aplicable dunha zona verde que produza alimentos.
Da xuntanza saíron algunhas ideas para mellorarmos as propostas de Ames Pospetróleo e un reforzado interese por estas cuestión dentro do grupo local do BNG, que esperamos se plasme durante as vindeiras semanas na adopción de boa parte das nosas propostas programáticas.
Xuntanza con Ames Novo acerca das medidas para un Ames pospetróleo
Onte, venres 13 de marzo, tivemos a segunda das nosas xuntanzas cos grupos políticos que se van presentar ás eleccións municipais en Ames. Desta volta foi a xente de Ames Novo con quen nos encontramos, no Café Babia do Milladoiro, nunha intensa reunión de dúas horas. Dado que varios dos participantes no encontro xa coñecían a cuestión do Teito do Petróleo —de feito presentaran con Véspera de Nada a Guía para o descenso enerxético hai uns meses—, a xuntanza estivo centrada en falar sobre as propostas concretas que lles levabamos e que xa tiña analizado polo miúdo a súa responsable de Sustentabilidade e Mobilidade, a ecosocialista Chus Boo. Ademais dela, estiveron presentes a nº 1 da lista e candidata á alcaldía, Pilar Candocia; Manel Pardo, nº 11 da lista; e Paulo Rendo, tamén membro de Ames Novo. Por parte de Ames Pospetróleo asistimos Emilio Román e Manuel Casal.
Como froito da conversa, habemos mellorar algunhas das propostas, para facer unha redacción máis clara e precisa. Tamén nos forneceron información de interese sobre algunhas cuestións sociais, problemas no rural, do sistema de xestión do lixo, dos Puntos Limpos, dos locais das escolas unitarias, do transporte, do proxecto Amorodo e outros temas que nos servirán para completar as medidas que estamos a lles propor a eles a a outros grupos políticos que aspiran a gobernar Ames. Tamén lles aclaramos que esas medidas non están estruturadas dunha maneira directamente trasladable aos programas de cada formación —o cal sería imposible— senón que máis ben son ladrillos, items individuais, meramente agrupados por áreas, para que despois eles debatan internamente, e vexan de incorporar dentro do seu programa dunha maneira coherente e adaptada ao resto do programa que presenten aos cidadáns. Ames Novo comprometeuse a facelo e xa adiantaron que comparten plenamente a “filosofía” das propostas e que, de feito, xa moitos dos puntos os tiñan no seu pre-programa.
Debatimos tamén acerca da necesidade de diferenciar o tema da sustentabilidade, non considerándoo nin a efectos prácticos de goberno nin tampouco simbólicos —como se presenta á cidadanía— como un área máis de goberno, senón que debería ser xerarquicamente “a base” de toda acción, dentro dunha formulación máis integral do goberno municipal e menos estruturada por áreas independentes. Pilar Candocia aclaraounos que, se gobernaban, ela xa ía levar un área como é a Social, ademais das responsabilidades de alcaldesa, e que a Sustentabilidade tiña que recaer noutroa persoa, neste caso Chus Boo, pero que iso non quitaba para que fose un área totalmente trasversal e que, mesmo máis, as accións de goberno das outras áreas pasarían necesariamente pola aprobación da concellaría de sustentabilidade, estabelecéndose así unha relación do tipo da que nós demandabamos, en coherencia cunha candidatura que se recoñece “de base decrecentista”.
Boa parte da xuntanza xirou en torno á factibilidade de determinadas medidas. Así, debatimos moito sobre a viabilidade de impulsar unha moeda local, ao estilo doutras que xa están a funcionar noutros lugares, que nós consideramos factible poñelo en marcha nos vindeiros catro anos pero eles veno con moito máis escepticismo e dúbidas sobre o seu funcionamento. Os e as representantes de Ames Novo incidiron en dificultades concretas para levar certas medidas no programa, no que non queren incluír “promesas” (aí coincidiron co que nos expresaran os representantes do PSOE), senón unha “filosofía de goberno”. Nós fixémoslles ver o difícil que é fiscalizar unha “filosofía” que non se plasme nun programa concreto de goberno e que a dúbida acerca de que vaian dispor dos recursos precisos para levar á práctica todas as medidas incluíbles nun programa, podería solventarse incluíndo unha serie de medidas básicas (o cal xa tiñan previsto) pero complementadas con outras que serían postas en marcha de maneira condicionada á dispoñibilidade de recursos. Afirmaron que non sabían como se habían atopar o concello, no caso de gañaren responsabilidades de goberno, e que polo tanto non sabían ata qué punto ían poder facer cousas, o cal os levaba a autolimitarse á hora de incluír medidas no programa. Tamén falaron de limitacións legais e de competencias que debían asumir outras administracións ou un futurible goberno metropolitano da comarca de Compostela.
Saiu a debate repetidamente a cuestión do tempo, do ritmo ao que se deberían aplicar as medidas propostas para preparar Ames para a vida sen petróleo. Eles reiteraron que tiñan que pensar a 4 anos vista, de maneira análoga ao que nos explicaron no PSOE, e nós fixémoslles ver que era preciso pensar a máis longo prazo e poñer as bases da resiliencia do concello agora que aínda se podía, e que posiblemente dentro de 4 anos as cousas terían mudado moito a peor no sentido de dispoñibilidade de recursos e emerxencia socioeconómica, baseándonos nos cálculos de, entroutros, os asinantes do Manifesto Derradeira Chamada. Se cadra non atopamos unha clara conciencia desta situación, do escaso tempo de que van dispoñer os gobernos municipais que emanen das eleccións de maio, para prepararen os seus municipios para uns impactos rapidamente agravados do Teito do Petróleo. Quixemos que fosen conscientes de que lles pode tocar gobernar Ames no lustro máis decisivo non só para este concello, senón para o conxunto da Humanidade.
Por suposto recae neles a responsabilidade de trasladar as medidas que lles propomos a un programa de goberno concreto e realista, e de comunicar axeitadamente á veciñanza de Ames a necesidade e características desas medidas, vendo nelas non só o seu carácter máis ou menos “vendible” ao electorado senón o seu carácter máis ou menos “preciso” para a situación de emerxencia histórica que estamos a vivir. Por suposto isto é unha enorme responsabilidade da que non debe fuxir ningún grupo que aspire a gobernar este ou outro concello, máxime cando saben do problema de fondo do devalar enerxético e da mudanza civilizatoria. Por iso animamos a Ames Novo, como a calquera grupo, a ter valor e imaxinación á hora de trasladar isto á acción de goberno municipal, aínda que eles coiden que teñen “unha capacidade limitadísima para mudar os hábitos da xente”. Aí concordamos en que eles deben un paso por diante da sociedade para promover a mudanza cultural necesaria, aínda que eles ven máis dificultades ca nós nese proceso e pensan nun proceso máis lento e paulatino do que nós coidamos necesario.
Agradecemos a Ames Novo a súa boa disposición e interese polas nosas propostas e ficamos á espera de coñecer cáles delas incorporan, con maior ou menor adaptación ou priorización ao seu programa. Tamén agradecemos que nos ofrezan manter as portas abertas a un diálogo permanente sobre estas cuestións a partir de agora e a tomar parte activa en todo o proceso participativo de elaboración do seu programa para gobernaren Ames.